Πέμπτη 22 Δεκεμβρίου 2011

Multiverses: Myth or Reality ?


In the past decade an extraordinary claim has captivated cosmologists: that the expanding universe we see around us is not the only one; that billions of other universes are out there, too. There is not one universe—there is a multiverse. In Scientific American articles and books such as Brian Greene’s latest, The Hidden Reality, leading scientists have spoken of super-Copernican revolution. In this view, not only is our planet one among many, but even our entire universe is insignificant on the cosmic scale of things. It is just one of countless universes, each doing its own thing. The word “multiverse” has different meanings. Astronomers are able to see out to a distance of about 42 billion light-years, our cosmic visual horizon. We have no reason to suspect the universe stops there. Beyond it could be many—even infinitely many—domains much like the one we see. Each has a different initial distribution of matter, but the same laws of physics operate in all. Nearly all cosmologists today (including me) accept this type of multiverse, which Max Tegmark calls “level 1.” Yet some go further. They suggest completely different kinds of universes, with different physics, different histories, maybe different numbers of spatial dimensions. Most will be sterile, although some will be teeming with life. A chief proponent of this “level 2” multiverse is Alexander Vilenkin, who paints a dramatic picture of an infinite set of universes with an infinite number of galaxies, an infinite number of planets and an infinite number of people with your name who are reading this article. Similar claims have been made since antiquity by many cultures. What is new is the assertion that the multiverse is a scientific theory, with all that implies about being mathematically rigorous and experimentally testable. I am skeptical about this claim. I do not believe the existence of those other universes has been proved—or ever could be. Proponents of the multiverse, as well as greatly enlarging our conception of physical reality, are implicitly redefining what is meant by “science.”
OVER THE HORIZON
those who subscribe to a broad conception of the multiverse have various proposals as to how such a proliferation of universes might arise and where they would all reside. They might be sitting in regions of space far beyond our own, as envisaged by the chaotic inflation model of Alan H. Guth, Andrei Linde and others *see “The Self-Reproducing Inflationary Universe,” by Andrei Linde; Scientific American, November 1994]. They might exist at different epochs of time, as proposed in the cyclic universe model
of Paul J. Steinhardt and Neil Turok *see “The Mythof the Beginning of Time,” by Gabriele Veneziano; Scientific American, May 2004]. They might exist in the same space we do but in a different branch of the quantum wave function, as advocated by David Deutsch *see “The Quantum Physics of Time Travel,” by David Deutsch and Michael Lockwood; Scientific American, March 1994]. They might not have a location, being completely disconnected from our space time, as suggested by Tegmark and Dennis Sciama *see “Parallel Universes,” by Max Tegmark; Scientific American, May 2003].Of these options, the most widely accepted is that of chaotic inflation, and I will concentrate on it; however, most of my remarks apply to all the other proposals as well. The idea is that space at large is an eternally expanding void, within which quantum effects continually spawn new universes like a child blowing bubbles. The concept of inflation goes back to the1980s, and physicists have elaborated on it based on their most comprehensive theory of nature: string theory. String theory allows bubbles to look very different from one another. In effect, each begins life not only with a random distribution of matter but also with random types of matter. Our universe contains particles such as electrons and quarks interacting through forces such as electromagnetism; other universes may have very different types of particles and forces—which is to say, different local laws of physics. The full set of allowed local laws is known as the landscape. In some interpretations of string theory, the landscape is immense, ensuring a tremendous diversity of universes. Many physicists who talk about the multiverse, especially advocates of the string landscape, do not care much about parallel universes per se. For them, objections to the multiverse as a concept are unimportant. Their theories live or die based on internal consistency and, one hopes, eventual laboratory testing. They assume a multiverse context for their theories without worrying about how it comes to be—which is what concerns cosmologists. For a cosmologist, the basic problem with all multiverse proposals is the presence of a cosmic visual horizon. The horizon is the limit to how far away we can see, because signals traveling toward us at the speed of light (which is finite) have not had time since the beginning of the universe to reach us from farther out. All the parallel universes lie outside our horizon and remain beyond our capacity to see, now or ever, no matter how technology evolves. In fact, they are too far away to have had any influence on our universe whatsoever. That is why none of the claims made by multiverse enthusiasts can be directly substantiated. The proponents are telling us we can state in broad terms what happens 1,000 times as far as our cosmic horizon, 10100times, 101,000,000 times, an infinity—all from data we obtain within the horizon. It is an extrapolation of an extraordinary kind. Maybe the universe closes up on a very large scale, and there is no infinity
out there. Maybe all the matter in the universe ends somewhere, and there is empty space forever after. Maybe space and time come to an end at a singularity that bounds the universe. We just do not know what actually happens, for we have no information about these regions and never will.
SEVEN QUESTIONABLE ARGUMENTS
Most multiverse proponents are careful scientists who are quite aware of this problem but think we can still make educated guesses about what is going on out there. Their arguments fall into seven broad types, each of which runs into trouble. Space has no end. Few dispute that space extends beyond our cosmic horizon and that many other domains lie beyond what we see. If this limited type of multiverse exists, we can extrapolate what we see to domains beyond the horizon, with more and more uncertainty as regards the farther-out regions. It is then easy to imagine more elaborate types of variation, including alternative physics occurring out where we cannot see. But the trouble with this type of extrapolation, from the known to the unknown, is that no one can prove you wrong. How can scientists decide whether their picture of an unobservable region of space time is a reasonable or an unreasonable extrapolation of what we see? Might other universes have different initial distributions of matter, or might they also have different values of fundamental physical constants, such as those that set the strength of nuclear forces? You could get either, depending on what you assume. Known physics predicts other domains. Proposed unified theories predict entities such as scalar fields, a hypothesized relative of other space-filling fields such as the magnetic field. Such fields should drive cosmic inflation and create universes ad infinitum. These theories are well grounded theoretically, but the nature of the hypothesized fields is unknown, and experimentalists have yet to demonstrate their existence, let alone measure their supposed properties. Crucially, physicists have not substantiated that the dynamics of these fields would cause different laws of physics to operate in different bubble universes.
The theory that predicts an infinity of universes passes a key observational test. The cosmic microwave background radiation reveals what the universe looked like at the end of its hot early expansion era. Patterns in it suggest that our universe really did undergo a period of inflation. But not all types of inflation go on forever and create an infinite number of bubble universes. Observations do not single out the required type of inflation from other types. Some cosmologists such as Steinhardt even argue that eternal inflation would have led to different patterns in the background radiation than we see *see “The Inflation Debate,” by
Paul J. Steinhardt; Scientific American, April]. Linde and others disagree. Who is right? It all depends on what you assume about the physics of the inflationary field.
Fundamental constants are finely tuned for life.
A remarkable fact about our universe is that physical constants have just the right values needed to allow for complex structures, including living things. Steven Weinberg, Martin Rees, Leonard Susskind and others contend that an exotic multiverse provides a tidy explanation for this apparent coincidence: if all possible values occur in a large enough collection of universes, then viable ones for life will surely be found somewhere. This reasoning has been applied, in particular, to explaining the density of the dark energy that is speeding up the expansion of the universe today. I agree that the multiverse is a possible valid explanation for the value of this density; arguably, it is the only scientifically based option we have right now. But we have no hope of testing it observationally.
Additionally, most analyses of the issue assume the basic equations of physics are the same everywhere, with only the constants differing—but if one takes the multiverse seriously, this need not be so *see “Looking for Life in the Multiverse,” by Alejandro Jenkins and Gilad Perez; Scientific American, January 2010].Fundamental constants match multiverse predictions. This argument refines the previous one by suggesting that the universe is no more finely tuned for life than it strictly needs to be. Proponents have assessed the probabilities of various values of the dark energy density. The higher the value is, the more probable it is, but the more hostile the universe would be to life. The value we observe should be just on the borderline of uninhabitability, and it does appear to be so [see illustration at right].Where the argument stumbles is that we cannot apply a probability argument if there is no multiverse to apply the concept of probability to. This argument thus assumes the desired out come before it starts; it simply is not applicable if there is only one physically existing universe. Probability is a probe of the consistency of the multiverse proposal, not a proof of its existence.
String theory predicts a diversity of universes. String theory has moved from being a theory that explains everything to a theory where almost anything is possible. In its current form, it predicts that many essential properties of our universe are pure happenstance. If the universe is one of a kind, those proper ties seem inexplicable. How can we understand, for example, the fact that physics has precisely those highly constrained properties that
allow life to exist? If the universe is one of many, those properties make perfect sense. Nothing singled them out; they are simply the ones that arose in our region of space. Had we lived elsewhere, we would have observed different properties, if we could indeed exist there (life would be impossible in most places).But string theory is not a tried-and-tested theory; it is not even a complete theory. If we had proof that string theory is correct, its theoretical predictions could be a legitimate, experimentally based argument for a multiverse. We do not have such proof. All that can happen, happens. In seeking to explain why nature obeys certain laws and not others, some physicists and philosophers have speculated that nature never made any such choice: all conceivable laws apply somewhere. The idea is inspired in part by quantum mechanics, which, as Murray Gell-Mann memorably put it, holds that everything not forbidden is compulsory. A particle takes all the paths it can, and what we see is the weighted average of all those possibilities. Perhaps the same is true of the entire universe, implying a multiverse. But astronomers have not the slightest chance of observing this multiplicity of possibilities. Indeed, we cannot even know what the possibilities are. We can only make sense of this proposal in the face of some unverifiable organizing principle or framework that decides what is allowed and what is not—for example, that all possible mathematical structures must be realized in some physical domain (as proposed by Tegmark). But we have no idea what kinds of existence this principle entails, apart from the fact that it must, of necessity, include the world we see around us. And we have no way whatsoever to verify the existence or nature of any such organizing principle. It is in some ways an attractive proposition, but its proposed application to reality is pure speculation.
ABSENCE OF EVIDENCE
Although the theoretical arguments fall short, cosmologists
have also suggested various empirical tests for parallel universes.
The cosmic microwave background radiation might bear some
traces of other bubble universes if, for example, our universe has
ever collided with another bubble of the kind implied by the chaotic
inflation scenario. The background radiation might also contain
remnants of universes that existed before the big bang in an
endless cycle of universes. These are indeed ways one might get
real evidence of other universes. Some cosmologists have even
claimed to see such remnants. The observational claims are
strongly disputed, however, and many of the hypothetically possible
multiverses would not lead to such evidence. So observers can
test only some specific classes of multiverse models in this way.
A second observational test is to look for variations in one or
more fundamental constants, which would corroborate the premise
that the laws of physics are not so immutable after all. Some astronomers
claim to have found such variations *see “Inconstant
Constants,” by John D. Barrow and John K. Webb; Scientific American,
June 2005]. Most, though, consider the evidence dubious.
A third test is to measure the shape of the observable universe:
Is it spherical (positively curved), hyperbolic (negatively
curved) or “flat” (uncurved)? Multiverse scenarios generally predict
that the universe is not spherical, because a sphere closes up
on itself, allowing for only a finite volume. Unfortunately, this test
is not a clean one. The universe beyond our horizon could have a
different shape from that in the observed part; what is more, not
all multiverse theories rule out a spherical geometry.
A better test is the topology of the universe: Does it wrap
around like a doughnut or pretzel? If so, it would be finite in size,
which would definitely disprove most versions of inflation and, in
particular, multiverse scenarios based on chaotic inflation. Such a
shape would produce recurring patterns in the sky, such as giant
circles in the cosmic microwave background radiation *see “Is
Space Finite?” by Jean-Pierre Luminet, Glenn D. Starkman and
Jeffrey R. Weeks; Scientific American, April 1999]. Observers have
looked for and failed to find any such patterns. But this null result
cannot be taken as a point in favor of the multiverse.
Finally, physicists might hope to prove or disprove some of
the theories that predict a multiverse. They might find observational
evidence against chaotic versions of inflation or discover a
mathematical or empirical inconsistency that forces them to
abandon the landscape of string theory. That scenario would undermine
much of the motivation for supporting the multiverse
idea, although it would not rule the concept out altogether.
TOO MUCH WIGGLE ROOM
all in all, the case for the multiverse is inconclusive. The basic
reason is the extreme flexibility of the proposal: it is more a concept
than a well-defined theory. Most proposals involve a patchwork
of different ideas rather than a coherent whole. The basic
mechanism for eternal inflation does not itself cause physics to
be different in each domain in a multiverse; for that, it needs to
be coupled to another speculative theory. Although they can be
fitted together, there is nothing inevitable about it.
The key step in justifying a multiverse is extrapolation from
the known to the unknown, from the testable to the un testable.
You get different answers depending on what you choose to extrapolate.
Because theories involving a multiverse can explain almost
anything whatsoever, any observation can be accommodated
by some multiverse variant. The various “proofs,” in effect,
propose that we should accept a theoretical explanation instead
of insisting on observational testing. But such testing has, up until
now, been the central requirement of the scientific endeavor,
and we abandon it at our peril. If we weaken the requirement of
solid data, we weaken the core reason for the success of science
over the past centuries.
Now, it is true that a satisfactory unifying explanation of
some range of phenomena carries greater weight than a hodgepodge of separate arguments for the same phenomena. If the unifying explanation assumes the existence of unobservable entities such as parallel universes, we might well feel compelled to accept those entities. But a key issue here is how many unverifiable entities are needed. Specifically, are we hypothesizing more or fewer entities than the number of phenomena to be explained? In the case of the multiverse, we are supposing the existence of a huge number—perhaps even an infinity—of unobservable entities to explain just one existing universe. It hardly fits 14th-century English philosopher William of Ockham’s stricture that “entities must not be multiplied beyond necessity.”
Proponents of the multiverse make one final argument: that
there are no good alternatives. As distasteful as scientists might
find the proliferation of parallel worlds, if it is the best explanation, we would be driven to accept it; conversely, if we are to give up the multiverse, we need a viable alternative. This
exploration of alternatives depends on what kind of explanation we are prepared to accept. Physicists’ hope has always been that the laws of nature are inevitable—that things are the way they are because there is no other way they might have been—but we have been unable to show this is true. Other options exist, too. The universe might be pure happenstance—it just turned out that way. Or things might in some sense be meant to be the way they are—purpose or intent somehow underlies existence. Science cannot determine which is the case, because these are metaphysical issues.
Scientists proposed the multiverse as a way of resolving deep
issues about the nature of existence, but the proposal leaves the
ultimate issues unresolved. All the same issues that arise in relation to the universe arise again in relation to the multiverse. If the multiverse exists, did it come into existence through necessity,
chance or purpose? That is a metaphysical question that no physical theory can answer for either the universe or the multiverse. To make progress, we need to keep to the idea that empirical testing is the core of science. We need some kind of causal contact with whatever entities we propose; otherwise, there are no limits.
The link can be a bit indirect. If an entity is unobservable but absolutely essential for properties of other entities that are indeed verified, it can be taken as verified. But then the onus of proving it is absolutely essential to the web of explanation. The challenge I pose to multiverse proponents is: Can you prove that unseeable parallel universes are vital to explain the world we do see? And is the link essential and inescapable?
As skeptical as I am, I think the contemplation of the multiverse
is an excellent opportunity to reflect on the nature of science
and on the ultimate nature of existence: why we are here. It
leads to new and interesting insights and so is a productive research program. In looking at this concept, we need an open
mind, though not too open. It is a delicate path to tread. Parallel
universes may or may not exist; the case is unproved. We are going to have to live with that uncertainty. Nothing is wrong with
scientifically based philosophical speculation, which is what
multiverse proposals are. But we should name it for what it is.

Πέμπτη 9 Δεκεμβρίου 2010

Κένυα: Πλούσιοι εναντίον των φτωχών

Εμφύλιος πόλεμος, φυλετικές εκκαθαρίσεις ή γενοκτονία είναι η αιματηρή κρίση που μαστίζει την Κένυα τον τελευταίο ενάμιση μήνα;

Η εκπρόσωπος της Ουάσιγκτον, υπεύθυνη για την Αφρική, Τζεντάγια Φρέιζερ χαρακτήρισε την κατάσταση «καθαρά φυλετική εκκαθάριση» σε βάρος της φυλής Κικούγιου, του προέδρου Μουάι Κιμπάκι, από μέλη των αντίπαλων φυλών Λούια, Λούο και Καλετζίν που συστρατεύονται στο πλευρό του Ράιλα Οντίνγκα.

Δυτικοί διπλωμάτες και πολιτικοί αναλυτές τόλμησαν να την συγκρίνουν με τη γενοκτονία της Ρουάντα, μια άποψη που κατέρρευσε γρήγορα από τις μεγάλες διαφορές. Η πιο πρόσφατη άποψη, ωστόσο, του καθηγητή του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, Ντέιβιντ Αντερσον, μιλά για τυπική περίπτωση πολιτικής βίας και σύγκρουσης προσωπικών συμφερόντων ανάμεσα στον Κιμπάκι και τον Ράιλα Οντίνγκα.

Ο πόλεμος των δύο ανδρών ξεκίνησε το 2005 όταν ο κενυάτης πρόεδρος δεν τήρησε τη συμφωνία που είχε κάνει με τον τότε σύμμαχό του στην κυβέρνηση, Οντίνγκα, για από κοινού διαχείριση της εξουσίας. Η γέννηση της Πορτοκαλί Δημοκρατικής Κίνησης, που συγκέντρωσε γύρω της τις φυλές Καλετζίν, Λούια και Λούο, από την οποία προέρχεται ο Οντίνγκα, ήταν η απάντηση στη ματαιοδοξία του προέδρου να κρατήσει δική του όλη την εξουσία.


 Οι φυλετικές συγκρούσεις που έχουν στοιχίσει τη ζωή σε περισσότερους από χίλιους ανθρώπους και έχει οδηγήσει στην προσφυγιά άλλες 300.000 είναι ουσιαστικά μάχες ανάμεσα σε πλούσιες και φτωχές φυλές: Η νοθεία στις εκλογές του περασμένου Δεκεμβρίου ήταν η ευκαιρία που περίμεναν οι μικρότερες φυλές για να διεκδικήσουν τη γη τους, που δόθηκε σε λάθος χέρια μετά την αποχώρηση των Βρετανών το 1963.

Το γεγονός ότι οι δολοφονίες, οι βιασμοί γυναικών και οι συγκρούσεις στους δρόμους δεν έχουν εξαπλωθεί σε ολόκληρη της Κένυα, αντίθετα περιορίζονται γύρω από την πλούσια κοιλάδα του Ριφτ, καταρρίπτει την άποψη ότι πρόκειται για εμφύλιο πόλεμο.

Η ιστορία πηγαίνει πίσω στο 1963 όταν αποχώρησαν από την Κένυα οι βρετανοί αποικιοκράτες και η χώρα ανακήρυξε την ανεξαρτησία της. Η κοιλάδα, γνωστή ως τα «λευκά Χάιλαντς» της Κένυας, κατοικείτο από τις φυλές των Μασάι και των Καλετζίν. Παραχωρήθηκε, όμως, από τους λευκούς στη φυλή των Κικούγιου, την πολυπληθέστερη φυλή της Κένυας που διαθέτει σήμερα ευμάρεια και πολιτική δύναμη.

Οι σημαντικότεροι σύμμαχοι του Κιμπάκι είναι άλλωστε η «ανερχόμενη μαφία της Κένυας», όπως αποκαλείται μια ομάδα πολυεκατομμυριούχων επιχειρηματιών της φυλής των Κικούγιου που τον στηρίζουν, με αντάλλαγμα επικερδείς συμφωνίες στον τουρισμό, τη γεωργία, την αγορά εκτάσεων και τις μεταφορές.

Αναλυτές υποστηρίζουν ότι μετά το 2002 η ομάδα αυτή των σημερινών 70χρονων, πολλοί από τους οποίους είναι παλιοί φίλοι και συμφοιτητές του προέδρου, ελέγχουν την ανερχόμενη οικονομία της χώρας και σημαντικές κυβερνητικές θέσεις. Ανάμεσά τους ο υπουργός Αμυνας, ο πρύτανης του πανεπιστημίου του Ναϊρόμπι και αρκετοί μεγαλοεπιχειρηματίες.

Οι ταραχές, λοιπόν, στην κοιλάδα Ριφτ ήταν αναμενόμενες, καθώς παρόμοια περιστατικά είχαν παρατηρηθεί το 1992, το 1997 και το 2001, που οδήγησαν και στην άνοδο του Κιμπάκι στην εξουσία ύστερα από 24 χρόνια διακυβέρνησης του προέδρου Ντάνιελ Αραπ Μόι.

Η ειρήνη στην Κένυα, όπως και στις περισσότερες αφρικανικές χώρες, είναι ένα λευκό περιστέρι που ασφυκτιά στα άπληστα χέρια φιλόδοξων ηγετών. Οπως του Μουάι Κιμπάκι, που δυτικοί πολιτικοί αναλυτές τον κατηγορούν ότι παίζει «ρώσικη ρουλέτα» με τη δημοκρατία της Κένυας. Το ίδιο όμως ισχύει και για τον φιλόδοξο Οντίνγκα.

Παρασκευή 3 Δεκεμβρίου 2010

Ιδιομορφίες στο ύφος του Debussy

Κλίμακες

Χαρακτηριστικό γνώρισμα του Ντεμπυσσύ είναι ότι δεν χρησιμοποιεί τις μείζονες και ελάσσονες κλίμακες του τονικού συστήματος, αλλά προτιμά:
  • Τροπικές κλίμακες, που συνδέονται με τις επιρροές του από τη μουσική της Αναγέννησης (εκκλησιαστικοί τρόποι) ή αποτελούν δική του επινόηση
  • Χρωματικές κλίμακες (κλίμακες που αποτελούνται μόνο από ημιτόνια)
  • Ανημιτονικά πεντάφθογγα («πεντατονικές»), που συνδέονται συχνά με την επίδραση της παραδοσιακής μουσικής της Άπω Ανατολής στο έργο του
  • Την κλίμακα με ολόκληρους τόνους, η οποία είναι και το «σημείο κατατεθέν» του, μιας και είναι ο πρώτος που την χρησιμοποίησε συστηματικά.
Το αποτέλεσμα της χρήσης των παραπάνω κλιμάκων είναι ότι, είτε περιορίζεται αισθητά το άκουσμα των ημιτονίων του συγκερασμένου δυτικού μουσικού συστήματος, αποδυναμώνοντας τις σχέσεις προσαγωγέα-τονικής, είτε ακούγονται μόνο ημιτόνια (στην περίπτωση της χρωματικής κλίμακας). Και στις δύο περιπτώσεις το αποτέλεσμα είναι μια τονική ασάφεια ή και μια πλήρης εξουδετέρωση της τονικότητας.

Αρμονία

Στο επίπεδο της αρμονίας, χαρακτηριστική είναι η χρήση συγχορδιών σε παράλληλη κίνηση, κάτι που «απαγορεύουν» οι κανόνες της παραδοσιακής αρμονίας. Αλλά και η δομή των συγχορδιών ποικίλλει. Μερικές χαρακτηριστικές παρεμβάσεις του Ντεμπυσσύ στους παραδοσιακούς τύπους συγχορδιών ήταν οι αλλοιώσεις και οι προσθήκες που «θολώνουν» το άκουσμα. Καινοτομία ήταν επίσης η χρήση συγχορδιών που προέκυπταν από κλίμακες όπως οι πεντατονικές και οι κλίμακες με ολόκληρους τόνους που αναφέρθηκαν παραπάνω ή οι συνηχήσεις τέταρτης, οι συγχορδίες δηλαδή που δεν χτίζονται με τον παραδοσιακό τρόπο υπέρθεσης διαστημάτων τρίτης. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το άκουσμα να μην είναι αυτό μιας μείζονας, ελάσσονας, ελαττωμένης ή αυξημένης συγχορδίας, αλλά μία ουδέτερη τονικά συνήχηση, που απαρτίζεται από ένα σύμπλεγμα φθόγγων («κλάστερ»).

Παρότι στα έργα του Ντεμπυσσύ υπάρχουν επίσης εκτεταμένα διαφωνίες που δε λύνονται σε συμφωνίες αλλά συνεχίζουν σε παράλληλη κίνηση, οι ιεραρχικές σχέσεις μεταξύ των συνηχήσεων δεν καταργούνται. Από την άλλη πλευρά όμως δεν υπακούουν και στους κανόνες της παραδοσιακής τονικής αρμονίας, ούτε μπορούν να ενταχθούν στο πλαίσιο των εκτεταμένων μετατροπιών του ύστερου Ρομαντισμού, αλλά συνδέονται περισσότερο με μια τροπική πολυφωνία ή σχετίζονται με το αναπάντεχο άκουσμα που προκύπτει από την παράθεση συγχορδιών σε συνεχόμενη παράλληλη κίνηση.
Γενικό χαρακτηριστικό του αρμονικού ύφους του Ντεμπυσσύ είναι επίσης η χρησιμοποίηση μιας συνήχησης με στατικό τρόπο. Συχνά συμβαίνει μία και μοναδική συνήχηση να αναδιατάσσεται προς τα πάνω ή προς τα κάτω, πετυχαίνοντας με αυτόν τον τρόπο ένα ατμοσφαιρικό αρμονικό ύφος, που δίνει την αίσθηση στον ακροατή ότι δεν υπάρχουν αρμονικές διαδοχές ούτε μουσική εξέλιξη, αλλά μία μουσική στιγμή απλώνεται στο χρόνο προκαλώντας διάφορες «αποχρώσεις» καθώς περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό της. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα βρίσκεται στα μέτρα 24-26 από το πολύ γνωστό Πρελούδιο αρ. 8 του 1ου βιβλίου με τον υπότιτλο La fille aux cheveux de lin:

Μορφές

Πρωτοπόρος ήταν ο Ντεμπυσσύ και στον τομέα αυτό, προτείνοντας λύσεις στο αδιέξοδο που είχε οδηγήσει η εκτεταμένη διεύρυνση της φόρμας σονάτας στο πλαίσιο του Ρομαντισμού. Από ορισμένα ορχηστρικά και πιανιστικά του έργα μετά το 1890 προκύπτουν μορφολογικοί τύποι που δεν ακολουθούν την φόρμα σονάτας, ούτε μπορούν να ενταχθούν σε κάποια άλλη παραδεδομένη μορφολογική κατηγορία και γι’ αυτό έχουν περιγραφεί από τους μελετητές ως «αναπτυσσόμενες παραλλαγές» (“developing variations”) ή «στροφικές παραλλαγές» (“strophic variations”). Το Πρελούδιο στο απομεσήμερο ενός φαύνου μπορεί να αναφερθεί ως παράδειγμα «στροφικών παραλλαγών», σε αντιστοιχία με τις στροφές ενός ποιήματος, χωρίς να αποκλείονται και άλλες αναλυτικές προσεγγίσεις, που συνδέουν τη μορφή του με τις πρακτικές που ακολουθεί ο Ρίχαρντ Βάγκνερ στις εισαγωγές του. Γεγονός είναι πάντως ότι η εν λόγω φόρμα δεν αποτελεί «θέμα και παραλλαγές», αλλά μάλλον μια προσθετική παραλλαγή συναφών μουσικών ιδεών που «χτίζουν» σταδιακά ένα ατμοσφαιρικό υπόβαθρο και μετασχηματίζονται χωρίς να χάνουν τον χαρακτήρα τους σε νοητά τμήματα-«στροφές». Αντιστοίχως, οι «αναπτυσσόμενες παραλλαγές» μπορεί να είναι η παρουσίαση μια μουσικής ιδέας και η παραλλαγή της, χωρίς να επαναλαμβάνονται τμήματά της, αλλά με την ταυτόχρονη ανάπτυξή της εν είδει συνεχόμενων μετασχηματισμών.
Κάποιοι αναλυτές έχουν επίσης ασχοληθεί και με τη Χρυσή τομή ως ενδεχόμενο μορφολογικό παράγοντα στα σημαντικότερα έργα του Ντεμπυσσύ, συγκεκριμένα ως προς τη χρήση της Χρυσής Τομής και των αριθμών Φιμπονάτσι για τον καθορισμό των σημείων στα οποία συμβαίνουν σημαντικά μουσικά γεγονότα ή κορυφώσεις σε σχέση με τη συνολική διάρκεια του έργου. Παρόλ’ αυτά, δεν μπορεί να αποδειχθεί αν η χρήση της Χρυσής Τομής ήταν υπολογισμένη από τον Ντεμπυσσύ ή αν ήταν απλώς ενστικτώδης εκδήλωση της συνθετικής του ικανότητας[10].

Ενορχήστρωση

Οι καινοτομίες στην ενορχήστρωση ήταν αυτές που συνέβαλλαν αποφασιστικά στο να συνδεθεί το όνομα του Ντεμπυσσύ, αλλά και του γνωστού για τις ενορχηστρωτικές του ικανότητες Ραβέλ, με το κίνημα του ιμπρεσιονισμού. Μερικές από αυτές ήταν η ανάδειξη νέων οργάνων και ηχοχρωμάτων στην ορχήστρα, η προτίμηση σε όργανα που μπορούν να αποδώσουν «αέρινα» ηχοχρώματα, όπως η άρπα και το φλάουτο, καθώς και η χρήση ειδικών «κολοριστικών εφέ», όπως ήταν η συχνή χρήση σουρντίντας (σιγαστήρα) στα έγχορδα. Επίσης, η υποδιαίρεση των σωμάτων των οργάνων της ορχήστρας σε μικρότερες, ανεξάρτητες μελωδικά ομάδες, σε συνδυασμό και με το ιδιαίτερο αρμονικό ύφος, προσδίδει έναν ατμοσφαιρικό χαρακτήρα στον συνολικό ήχο της ορχήστρας. Χαρακτηριστικό γνώρισμα είναι ακόμα ότι δεν υπάρχουν έντονες και απότομες αυξομειώσεις στην δυναμική, κάτι που εξυπηρετεί το νέο ύφος της στατικής αρμονίας που περιγράψαμε παραπάνω.

Ο Ντεμπυσσύ, ο ιμπρεσιονισμός και ο συμβολισμός


Η μουσική του Ντεμπυσσύ περιγράφηκε ως «ιμπρεσιονιστική» από τους συγχρόνους του, χαρακτηρισμό που ο ίδιος είχε αρνηθεί επίμονα. Ο χαρακτηρισμός αυτός έχει λίγο ως πολύ επικρατήσει σήμερα, υπάρχει όμως ακόμα η συζήτηση για το αν θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως περιγραφή μουσικού κινήματος ή απλώς ως χαρακτηρισμός μόνο για κάποια έργα του Ντεμπυσσύ. Γενικά, ως εκφάνσεις του ιμπρεσιονισμού στην μουσική του Ντεμπυσσύ θεωρούνται οι τονικές ασάφειες και η «θόλωση» της αρμονίας με τη χρήση των κλιμάκων και των συνηχήσεων που περιγράφηκαν παραπάνω, αλλά και οι ηχητικές «σκιάσεις» που προκαλούνται από τις ενορχηστρωτικούς και εκφραστικούς χειρισμούς.
Όσοι υποστηρίζουν τον χαρακτηρισμό του «ιμπρεσιονιστή» για τον Ντεμπυσσύ, προβάλλουν επιπλέον το επιχείρημα ότι στόχος της μουσικής του είναι να προκαλέσει συνειρμικές «εντυπώσεις και ειδικούς φωτισμούς», σύμφωνα με τα λεγόμενα του ίδιου του Ντεμπυσσύ[11], αποδίδοντας περισσότερο μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα, παρά συγκεκριμένα συναισθήματα, ιδέες ή κάποια άλλο εξωμουσικό περιεχόμενο. Αυτό είναι που διαφοροποιεί επίσης τη μουσική του από την προγραμματική μουσική ρομαντικών συνθετών όπως ο Μπερλιόζ και ο Λιστ, αλλά και από τα εξπρεσιονιστικά έργα συνθετών όπως ο Ρίχαρντ Στράους και ο Άρνολντ Σαίνμπεργκ. Η χρήση τίτλων στα έργα του Ντεμπυσσύ, αν και είχε οδηγήσει πολλούς μουσικοκριτικούς να ονομάσουν τα ορχηστρικά του έργα «συμφωνικά ποιήματα», δεν είχε ως κύριο στόχο να εκφράσει κάποιο πρόγραμμα ή κάποια εξωμουσική ιδέα. Ενδεικτική είναι η τοποθέτηση τίτλων τέλους με αποσιωπητικά στα Πρελούδια, αντί αρχικών τίτλων, κάτι που υποδεικνύει έμμεσα ότι στόχος του δεν ήταν να εκφράσει μια κατάσταση που αντιστοιχεί στον τίτλο, αλλά μία απροσδιόριστη εντύπωση που υπονοείται από αυτόν.
Άλλοι προτιμούν τη σύνδεση της μουσικής του Ντεμπυσσύ με το κίνημα του γαλλικού συμβολισμού, θεωρώντας έναν τέτοιο παραλληλισμό περισσότερο βάσιμο, δεδομένου ότι και ο ίδιος ο Ντεμπυσσύ ανήκε στον κύκλο του Μαλαρμέ, εμπνεύστηκε από τον γαλλικό συμβολισμό και μελοποίησε πολλά ποιήματα συμβολιστών ποιητών, από τον Μπωντλαίρ μέχρι τον Βερλαίν. Η έμπνευση του Ντεμπυσσύ από το ποίημα Το απομεσήμερο ενός φαύνου του Μαλαρμέ και η προσθήκη της λέξης «Πρελούδιο» στον τίτλο του αντίστοιχου ορχηστρικού του έργο, φανερώνει αυτήν ακριβώς την έμφαση στο φαντασιακό και ονειρικό στοιχείο του συμβολισμού, καθώς και τη διαφοροποίηση από την προγραμματική μουσική που αναφέρθηκε παραπάνω. Χαρακτηρισικό δείγμα συμμετοχής του Ντεμπυσσύ στο κίνημα του συμβολισμού θεωρείται επίσης η μοναδική ολοκληρωμένη του όπερα («λυρικό δράμα») Πελλέας και Μελισσάνθη, βασισμένη στο το ομώνυμο θεατρικό έργο του Μωρίς Μαίτερλινκ

Προσωπική ζωή και τελευταία χρόνια

Η ενήλικη προσωπική ζωή του Ντεμπυσσύ ήταν ταραχώδης και η διαλεύκανση κάποιων συγχύσεων δεν είναι καθόλου εύκολη δουλειά για τους βιογράφους του. Έχοντας προηγηθεί μία θυελλώδης σχέση με την Γκαμπριέλ Ντυπόν, το 1899 παντρεύεται την Ροζαλί Τεξιέ. Τέσσερα χρόνια αργότερα γνωρίζει την Έμα Μπαρνάκ, ερωμένη του συνθέτη Γκαμπριέλ Φωρέ, και συνάπτει μαζί της σχέσεις, οδηγούμενος σε ρήξη με την σύζυγό του. Αποτέλεσμα της ρήξης αυτής ήταν μια απόπειρα αυτοκτονίας της τελευταίας[12]. Ο Ντεμπυσσύ είχε ήδη αποκτήσει αρκετή φήμη και το γεγονός αυτό προκάλεσε σκάνδαλο, ενώ ακόμα και οι στενοί του φίλοι τον κατέκριναν για την συμπεριφορά του. Παρόλ’ αυτά, πήρε διαζύγιο και το 1908 παντρεύτηκε την Έμα Μπαρντάκ, με την οποία είχε ήδη αποκτήσει μία κόρη (το 1905), την Κλωντ-Έμα Ντεμπυσσύ. Στην κόρη του είναι αφιερωμένη και η γνωστή σουίτα για πιάνο Children’s Corner.
Το 1909 μαθαίνει ότι έχει καρκίνο και ακολουθεί διάφορες θεραπείες που δεν έχουν αποτελέσματα, ενώ του χορηγείται συστηματικά μορφίνη για να υπομένει τον πόνο. Στα χρόνια που ακολουθούν συνεργάζεται με τα ρώσικα μπαλέτα του μαικήνα Ντιαγκίλεφ και ο Βάσλαβ Νιζίνσκι αναλαμβάνει να χορογραφήσει κάποια έργα του, ανάμεσα στα οποία και το Πρελούδιο στο απομεσήμερο ενός φαύνου. Για τον Ντιαγκίλεφ γράφει το 1915 και το μπαλέτο Jeux (Παιχνίδια), ένα από τα σημαντικότερα και πιο πρωτοποριακά έργα των τελευταίων του χρόνων.
Την ίδια χρονιά χειρουργείται αλλά δεν υπάρχει κάποιο θετικό αποτέλεσμα. Το 1917 εμφανίζεται για τελευταία φορά σε συναυλία και την επόμενη χρονιά, στις 25 Μαρτίου, υποκύπτει στην αρρώστια του, σε ηλικία 55 χρόνων. Η κηδεία του έγινε σε ζοφερό κλίμα λόγω του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου που μαινόταν ακόμα στην Ευρώπη και εν μέσω βομβαρδισμών του Παρισιού από τους Γερμανούς. Ένα χρόνο αργότερα, πέθανε και η κόρη του από διφθερίτιδα, σε ηλικία 14 ετών. Ο τάφος του βρίσκεται στο νεκροταφείο του Passy στο Παρίσι

Η Nasa ανακαλύπτει νέα μορφή ζωής

Στις 2/12 η Αμερικανική επιτροπή διαστήματος έφερε στο φώς κατι πραγματικά μοναδικό. Οι ερυνητές της(αστροβιολόγοι) ανακάλυψαν στην λίμνη Μονό της Βόρειας Καλιφόρνια το μοναδικό οργανισμό (βακτήριο) που αντικαθιστά τις φωσφορικές ομάδες του DNA του με άτομα Αρσενικού (As). Η ανακάλυψη αυτή δεν έγινε τυχαία στην λίμνη Μονό όπως εξηγεί η αστροβιολόγος Felisa Wolfe-Simon : Η λίμνη αυτή διαθέτει 3 φορές την φυσιολογική ποσότητα σε αλάτι και μεγάλες ποσότητες σε αρσενικό ενώ είναι αφυλόξενη σε οποιαδήποτε μορφή ζωή.  παρόλα αυτά σε ένα τέτοιο περιβάλλον ανακάλυψαν βακτήριο που αναπτύσσεται και πολλαπλασιάζεται χάρις στο Αρσενικό.
Παραθέτω τα τέσσερα μέρη της συνέντευξης τύπου της Nasa.


Μέρος 1ο
Μέρος 2ο
Μέρος 3ο
Μέρος 4ο

Σάλος με τα Wiki-Leaks

Η δημοσίευση απόρρητων διπλωματικών και στρατιωτικών εγγράφων της Washington έφερε έκπληξη στην κοινή γνώμη. Συγκεκριμένα, ο J. Asange ιδρυτής του ιστοτόπου Wikileaks έφερε στο φως έγγραφα του State Department που σχετίζονται με την δράση των αμερικανικών δυνάμεων στο Ιράκ αλλά και με την στάση τους απέναντι σε διπλωματικά ζητήματα και μυστικές διακρατικές συμφωνίες.
Τα WikiLeaks αποτελούν ένα διεθνή μη κερδοσκοπικό οργανισμό ΜΜΕ ο οποίος δημοσιεύει έγγραφα από ανώνυμες πηγές και διαρροές, που υπό άλλες συνθήκες δεν θα έβλεπαν το φως της δημοσιότητας. Τον ιστότοπο του οργανισμού, ο οποίος και ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2006, διαχειρίζεται η «The Sunshine Press».[1] Μέσα στον πρώτο χρόνο της λειτουργίας του, ο ιστότοπος ανακοίνωσε πως η βάση δεδομένων του συμπεριλάμβανε πλέον περισσότερα από 1,2 εκατομμύρια έγγραφα.[2]
Ο οργανισμός αυτοπεριγράφεται ως «πνευματικό παιδί» Κινέζων αντιφρονούντων, καθώς και δημοσιογράφων, μαθηματικών και νεοσύστατων εταιρείων τεχνολογίας από τις Η.Π.Α., την Ταϊβάν, την Ευρώπη, την Αυστραλία και τη Νότια Αφρική.[1] Δημοσιεύματα εφημερίδων και το περιοδικό «The New Yorker» (7 Ιουνίου 2010) παρουσιάζουν ως ιδρυτή του οργανισμού τον Τζούλιαν Ασάντζ (Julian Assange), έναν Αυστραλό δημοσιογράφο και ακτιβιστή του Διαδικτύου.[3]
Το WikiLeaks έχει κερδίσει ένα σύνολο βραβείων, ανάμεσα στα οποία το Βραβείο Νέου Μέσου (New Media Award) του έγκριτου οικονομικού περιοδικού «The Economist» για το έτος 2008.[4] Toν Ιούνιο του 2009, το WikiLeaks και ο Τζούλιαν Ασάντζ βραβεύτηκαν από τη Διεθνή Αμνηστία με το UK Media Award (στην κατηγορία «Νέο Μέσο») για τη δημοσίευση το 2008 του κειμένου «Κένυα: Η Κραυγή του Αίματος – Εξώδικες δολοφονίες και εξαφανίσεις » («Kenya: The Cry of Blood – Extra Judicial Killings and Disappearances»), μια έρευνα της Εθνικής Επιτροπής της Κένυας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (Kenya National Commission on Human Rights).[5] Το Μάιο του 2010, η «New York Daily News» κατέταξε το WikiLeaks πρώτο στη λίστα των «ιστοσελίδων που θα μπορούσαν να αλλάξουν εντελώς την ειδησεογραφία».[6]
Τον Απρίλιο του 2010, το WikiLeaks δημοσίευσε βίντεο από ένα περιστατικό του 2007 οπότε και Ιρακινοί άμαχοι πολίτες θανατώθηκαν από Αμερικανούς στρατιώτες, σε μια ιστοσελίδα που καλείται Collateral Murder. Τον Ιούλιο του ίδιου έτους, το WikiLeaks δημοσίευσε το «Ημερολόγιο του Πολέμου στο Αφγανιστάν» («Afghan War Diary»), μια συλλογή περισσότερων από 76.900 έγραφα σχετικά με τον Πόλεμο στο Αφγανιστάν τα οποία μέχρι τότε δεν ήταν διαθέσιμα στο ευρύ κοινό.[7] Τον Οκτώβριο η ομάδα δημοσίευσε ένα πακέτο περίπου 400.000 εγγράφων υπό τον τίτλο «Ημερολόγιο του Πολέμου στο Ιράκ» («Iraq War Logs») σε συντονισμό με μεγάλους κερδοσκοπικούς οργανισμούς ΜΜΕ. Λίγες εβδομάδες αργότερα, στις 28 Νοεμβρίου, το WikiLeaks έδωσε στην δημοσιότητα 251.287 διπλωματικά έγγραφα[8], με την Αμερικανική Κυβέρνηση να κάνει λόγο για «επίθεση κατά της διεθνούς κοινότητας». Η δράση του προκάλεσε την αντίδραση των διεθνών αρχών που έχουν ξεκινήσει ένα ασταμάτητο ανθρωποκυνηγητο προκειμένου να τον συλλάβουν.
Ο Ασάντζ βρίσκεται από τον Οκτώβριο στη νοτιοανατολική Αγγλία και η αστυνομία γνωρίζει πού ακριβώς είναι, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει πράξει κάτι σχετικά με το διεθνές ένταλμα σύλληψης που έχει εκδοθεί σε βάρος του, αναφέρει δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας «Ιντιπέντεντ». Η εφημερίδα γράφει ότι η Σκότλαντ Γιαρντ βρίσκεται σε επαφή με την ομάδα του Ασάντζ πάνω από έναν μήνα, αλλά αναμένει περισσότερες οδηγίες πριν προβεί στη σύλληψή του.
Στο μεταξύ, η Σουηδία θα εκδώσει νέο ένταλμα σύλληψης σε βάρος του Αυστραλού ιδρυτή της Wikileaks καθώς το τρέχον είχε λάθη στη διατύπωσή του, αποκαλύπτουν οι Τάιμς του Λονδίνου, επικαλούμενοι αστυνομική πηγή. Νωρίτερα, το ανώτατο δικαστήριο της Σουηδίας αρνήθηκε να επιτρέψει στον ιδρυτή του ιστότοπου να ασκήσει έφεση κατά του διεθνούς εντάλματος σύλληψης που έχει εκδοθεί σε βάρος του για υπόθεση βιασμού και σεξουαλικής επίθεσης. Ο Ασάντζ θα αντιταχθεί στην έκδοσή του αν συλληφθεί, δήλωσε ο Σουηδός δικηγόρος του, Μπγιορν Χέρτινγκ.
Η Ιντερπόλ εξέδωσε διεθνές ένταλμα σύλληψης σε βάρος του Ασάντζ, ο οποίος καταζητείται στη Σουηδία ως ύποπτος για βιασμό και σεξουαλική κακοποίηση, αλλά η βρετανική Υπηρεσία Σοβαρού και Οργανωμένου Εγκλήματος (Soca) μέχρι στιγμής έχει αρνηθεί να δράσει για το ζήτημα αυτό, αναφέρει το δημοσίευμα. Ο εκπρόσωπος του Wikileaks, Κρίστιν Χάφσον, αναφέρει ότι ο Ασάντζ έχει δεχθεί απειλές για τη ζωή του και γι΄ αυτό έπρεπε να παραμείνει μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας. Ο ίδιος πρόσθεσε ακόμα ότι ο Ασάντζ εργάζεται σ' ένα σχέδιο σε μυστική τοποθεσία.
Στο μεταξύ, βόμβες διασποράς επέτρεψε η Βρετανία να αποθηκεύσουν στο έδαφός της οι ΗΠΑ, παρόλο που το Λονδίνο είχε υπογράψει συνθήκη με την οποία απαγόρευε τέτοια όπλα, αποκαλύφθηκε πρόσφατα στο Wikileaks.
(Ανανέωση) 2:17 GMT +2 3/12/2010

Μετά από έξι ώρες επανήλθε ο ιστότοπος Wikileaks με νέα διεύθυνση, στο Wikileaks.ch.
Η εταιρεία EveryDNS.net που προσέφερε τις υπηρεσίες domain name στον ιστοτόπο τον είχε θέσει εκτός λειτουργίας ισχυριζόμενη ότι δέχτηκε μαζικές κυβερνοεπιθέσεις που έθεσαν σε κίνδυνο τις υποδομές της και την πρόσβαση στους περίπου  500.000 άλλους ιστοτόπους της.«To Wikileaks μετακόμισε στην Ελβετία» , ανακοίνωσε ο ιστότοπος στη διεύθυνσή του στο Twitter.


Τετάρτη 10 Νοεμβρίου 2010

Βρέθηκε χαμένο κοντσέρτο του Βιβάλντι

Λονδίνο, Ηνωμένο Βασίλειο
Ανάμεσα στα χιλιάδες έγγραφα των Κρατικών Αρχείων της Σκωτίας βρέθηκε η παρτιτούρα για ένα από τα τέσσερα «χαμένα» κονσέρτα του Αντόνιο Βιβάλντι, για το κονσέρτο για φλάουτο Il Gran Mogol.

Σύμφωνα με το BBC, η παρτιτούρα εντοπίστηκε ανάμεσα στα έγγραφα της οικογένειας του Μαρκησίου του Λόθιαν από τον Άντριου Γούλεϊ, ερευνητή του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον.

Η πρώτη επίσημη παρουσίαση του έργου θα γίνει στο συναυλιακό κέντρο τού Περθ, τον Ιανουάριο του 2011.

To έργο ήταν σχεδόν ολοκληρωμένο. Έλειπε μόνο ένα μέρος του, για το δεύτερο βιολί, που συμπληρώθηκε με ένα κομμάτι από άλλο κονσέρτο του Βιβάλντι, το οποίο θεωρείται διασκευή του Il Gran Mogol.

Η υπουργός Πολιτισμού της Σκωτίας Φιόνα Χίσλοπ έκανε λόγο για αξιοσημείωτη ανακάλυψη.

«Καθώς δεν υπάρχουν αναφορές ότι το έργο έχει παρουσιαστεί στο παρελθόν, χαιρετίζω το γεγονός ότι η πρεμιέρα του θα γίνει στη Σκωτία» δήλωσε η Χίσλοπ.

«Χαμένα» παραμένουν άλλα τρία κονσέρτα που συνέθεσε ο σπουδαίος Ιταλός μουσικός. Πρόκειται για τα έργα «La Francia», «La Spagna» και «L'Inghilterro».


Δ.Ο.Λ.


Δευτέρα 27 Σεπτεμβρίου 2010

Children see, children do

Η παιδική ακρισία και ο μιμητισμός των γονεικών πράξεων πολλές φορές μπορεί να έχει
ολέθριες συνέπειες...